ΧΑΡΤΕΣ - ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ - ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ - ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ
Το χωριό της Αγαλιανής ευρίσκεται στο βορειότερο άκρο της επαρχίας Τριφυλίας του νομού Μεσσηνίας και στους πρόποδες του υψώματος Άγιος Παντελεήμων, υψοδείκτης 404 μέτρα απ όπου το χωριό έχει λαμπρή θέα προς τη θάλασσα του Ιονίου πελάγους και την αμμώδη παραλία του Κυπαρισσιακού κόλπου.
Προβολή Αγαλιανη σε χάρτη μεγαλύτερου μεγέθους
Νομός Μεσσηνίας & Νομός Τριφυλίας |
Νομός Μεσσηνίας & Νομός Τριφυλίας |
Χάρτης του 1930 |
Χάρτης του 1937 |
Τοπωνύμια |
Τα τοπωνύμια της περιοχής Αγαλανής ήσαν:
Το Παληοχώρι, η Παναγιά, Τάσπρα λιθάρια, Τ αγριαπηδούλι, του ΤΣΤΓΚΑ, τα Λάζια, οι Πόνιδες, οι Σκαργίες, η Βανούκα, τα Πηγαδούλια, η Κουρκουτάδα, τα Πελέσια, τα Νεράκια, η Κουφή, η Αναβρυτή, τα Κυλίστρια, η Βλασσάδα, η Ξιφάρα, οι Λάκοντες, ο Χαλιάς, το Αλογάκι (Αλώνι του Χαράλαμπου) το Καυμένο αλώνι, η Πέτρα, ο Παληόκαμπος, ο Αγιοθανάσης, τα Πλατανούλια, το Βουνάκι, η Παλιοβλασσάδα, τοτ Τσάκαλι το ρέμα, του Δίγαρη, η Τραγάνα, το Σκουληκόβουνο, του Καντή, το Βρωμοπήγαδο, ο Αϊ Στέφανος ο Τρανολάζος, τα Σφενταμούλια, ο Κεφαλόβρυσος, του Κατσικιού, ο Κάμπος, Ταυλάκι η λάκα, οι Λίμνες, ο Αγιαννάκης, Τ ασπροχόρτι,του Λιακάκι, ο Βράχος, τα Μυαλά ο προφήτης Ηλίας (παλαιό νεκροταφείο), Ο Άγιος Παντελεήμων (νέο νεκροταφείο).
Το Παληοχώρι, η Παναγιά, Τάσπρα λιθάρια, Τ αγριαπηδούλι, του ΤΣΤΓΚΑ, τα Λάζια, οι Πόνιδες, οι Σκαργίες, η Βανούκα, τα Πηγαδούλια, η Κουρκουτάδα, τα Πελέσια, τα Νεράκια, η Κουφή, η Αναβρυτή, τα Κυλίστρια, η Βλασσάδα, η Ξιφάρα, οι Λάκοντες, ο Χαλιάς, το Αλογάκι (Αλώνι του Χαράλαμπου) το Καυμένο αλώνι, η Πέτρα, ο Παληόκαμπος, ο Αγιοθανάσης, τα Πλατανούλια, το Βουνάκι, η Παλιοβλασσάδα, τοτ Τσάκαλι το ρέμα, του Δίγαρη, η Τραγάνα, το Σκουληκόβουνο, του Καντή, το Βρωμοπήγαδο, ο Αϊ Στέφανος ο Τρανολάζος, τα Σφενταμούλια, ο Κεφαλόβρυσος, του Κατσικιού, ο Κάμπος, Ταυλάκι η λάκα, οι Λίμνες, ο Αγιαννάκης, Τ ασπροχόρτι,του Λιακάκι, ο Βράχος, τα Μυαλά ο προφήτης Ηλίας (παλαιό νεκροταφείο), Ο Άγιος Παντελεήμων (νέο νεκροταφείο).
Ύδρευση της Αγαλιανής
Οι πηγές από τις οποίες έπαιρναν πόσιμο νερό οι κάτοικοι του χωρίου μας ήταν:
Η πηγή της Μαρίτσας από την οποία έπαιρναν οι κάτοικοι του κάτω χωριού της Αγαλιανής. Η πηγή αυτή βρισκόταν στη διασταύρωση της οδού Κάτω χωριού Αγαλιανής - Προδρόμου και στο σημείο που ο δρόμος αυτός συναντάται με το ρέμα που κατεβαίνει από το Σκουληκόβουνο.
0ι πηγές στου Καλατζή το ρέμα από τις οποίες έπαιρναν νερό οι κάτοικοι του Άνω χωριού της Αγαλιανής. 0ι πηγές αυτές βρίσκονται στη διασταύρωση της οδού Άνω χωριού Αγαλιανής όπου η οδός αυτή (σ. όχι αμαξιτή) συναντάται με το ρέμα που κατέρχεται από το Σκουληκόβουνο. Η πηγή-πηγάδι ήταν τούρκικο και οι Έλληνες το κάνανε υδαταποθήκη με δύο κάνουλες.
Η πηγή της Μαρίτσας ήταν μία ενώ οι πηγές στου Καλαντζή ήσαν τρεις εκ των οποίων η μία ήταν την πέρα -μεριά του ρέματος και οι δύο εντεύθεν (σ. από δω -προς την πλευρά του χωριού).
Στην πηγή της πέρα μεριάς οι Σωτηροπουλαίοι της Αγαλιανής έστηναν τα καζάνια απόσταξης τσικουδιάς και έβγαζαν το λεγόμενο τσίπουρο. Σε όλες τις πηγές οι γυναίκες του χωριού μας έπλεναν τα ρούχα των οικογενειών τους σχεδόν όλη την ημέρα.
Οι μεγαλύτερες πηγές του χωριού ήσαν η πηγή στις Λάκοντες και η πηγή του Κεφαλόβρυσου. Από την πηγή στις Λάκοντες οι κάτοικοι της Αγαλιανής επότιζαν το θέρος (καλοκαίρι) τους κήπους τους. Από την πηγή του Κεφαλόβρυσου έπιναν νερό οσάκις (όταν) περνούσαν από εκεί αλλά και σε αυτή οι γυναίκες του Κάτω χωριού έπλεναν τα ρούχα των οικογενειών τους. Από το 1970 μ.χ το νερό της πηγής του Κεφαλόβρυσου συλλέγεται σε δύο στέρνες (σ. δεξαμενές) και με ηλεκτροκίνητο αντλητικό μηχάνημα στέλνεται με σωλήνες στη δεξαμενή του υψώματος Άγιος Παντελεήμων και από εκεί μέσω υδραυλικού συστήματος, υδρεύεται το χωριό μας. Το έργο έγινε επί προεδρίας Κανέλου Αλβενιώτη το έτος 1970.
Οι παραπάνω πληροφορίες είναι αντιγραφή από το ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΓΑΛΙΑΝΗΣ.
Η ΑΓΑΛΙΑΝΗ ΜΑΣ. Του Γιώργου Μιχαλακόπουλου
- Η Αγαλιανή είναι ωραία ημιορεινή, όμορφη και δροσερή, έχει αρχοντιά μεγάλη, που τη θαυμάζουν και οι άλλοι, οι φίλοι μας οι Γερμανοί, οι Άγγλοι και οι Ελβετοί.
- Βρίσκεται σε δυο πλαγιές και από τη μία την πλαγιά αγναντεύει Αρκαδιά και από την άλλη αγναντεύει Φιγαλεία και Ηλεία και βλέπει το μάτι σου μακριά και θαμπίζει από ομορφιά.
- Όταν ανέβεις εκεί ψηλά, στου Κοιμητηρίου τη μεριά, αγναντεύεις Αχαΐα, Ζάκυνθο και Κεφαλληνία και απολαμβάνεις τα ωραία, τα θαυμαστά και σπουδαία.
- Για να το πιστέψεις και εσύ, ανέβα εκεί ψηλά στην κορυφή, ανέβα εκεί κοντά στο δείλη, για ν' απολαύσεις εκτός από τη θέα την ωραία, το ηλιοβασίλεμα το χρυσό που είναι πράγματι φανταστικό!
- Έχει έκταση μεγάλη που γειτονικό χωριό δεν έχει άλλη, φτάνει ως τον Πρόδρομο, Βανάδα και Καλόνερο, φτάνει και ως τον Αγιαννάκη κι από κει ως το Βουνάκι..
- Έχει κλίμα υγιεινό, με χειμώνα μαλακό, έχει άνοιξη καλή, πράσινη πασχαλινή, τότε ανθίζουν οι κουτσουπιές και χαρίζουν ομορφιές, κι όταν ανθίζει και το ρείκι, σου σπάει πράγματι τη μύτη.
- Έχει πράσινο πολύ κι αγάλλεται η ψυχή αγάλλονται τα χελιδόνια, αγάλλονται και τ' αηδόνια, και τ' ακούς να κελαηδούν εις τους κήπους, στις αυλές, στις πλαγιές, στις ρεματιές, σ' όλες τις βουνοκορυφές.
- Το πράσινο τ' αποτελούν, τα πουρνάρια και οι Αριές, τα σκίντα και οι κουμαριές, οι γκορτσιές και οι μουρτζιές, οι μουριές, οι καρυδιές, οι συκιές και οι αχλαδιές και οι ελιές οι ευλογημένες, οι καρποφορεμένες.
- Οι ελιές έδωκαν ζωή, σε κάθε οικογένεια της Αγαλιανής, γι' αυτό πρέπει να χαίρεται η ψυχή, που έδωκε ο Θεός ελιά σ' αυτή τη γη, γατί χωριό που δεν έχει ελιά, δεν έχει τόση ομορφιά.
- Έχει και λιστριβειό με το Μιμίκο αφεντικό, που είναι πάντα γελαστός, καλοσυνάτος, καταδεχτικός, είναι εξυπηρετικός και πολύ αγαπητός, γι' αυτό κι όλο το χωριό, προτιμά το λιοτριβειό αυτό.
- Έχει ακόμα το χωριό, οξυγόνο αρκετό και νερόχωνευτικό, γι' αυτό ότι και να φας μετά από λίγο θα πεινάς κι όσο και να κοιμηθείς με κέφι το πρωί να σηκωθείς.
- Είχε κάποτε εκκλησιές πολλές, τώρα απέμειναν από αυτές, μόνο δύο (2) εκκλησιές, του Προφήτη Ηλιού και του μεγαλομάρτυρα Ιαματικού, του Παντελεήμονα Ιατρού.
- Έχει και την εκκλησιά, την Κοίμηση της Παναγιάς, τη μάνα μας Υπεραγία που είναι η μόνη μας ελπίδα.
- Η Παναγιά μας βρίσκεται εκεί στα Πηγαδούλια και τη γιορτάζει ο συνοικισμός με χορούς και με τραγούδια.
- Είχε και παπά δικό της, τον παπα-Γιάννη, τον αγαπητό της, τον άριστο Ιερουργό, τον θαυμάσιο οικονόμο, τον σπουδαίο εξομολόγο, που ήταν λίγο αυστηρός και επέβαλλε ποινές, για να γίνεις Χριστιανός σωστός.
- Είχε δάσκαλο δικό της, τον Κώστα Μπούσουλα, τον εκλεκτό της, τον άριστο εκπαιδευτικό, που μάθαινε γράμματα τα παιδιά και ήθελε πάντα την πρωτιά από τ' αγαπημένα του παιδιά.
- Ήθελε πάντα την πρωτιά και τον καλό το μαθητή, τον έβλεπε και δικό του παιδί και πλημμύριζε η ψυχή του από χαρά, όταν προόδευαν τα παιδιά σε γράμματα και σε τεχνική δουλειά.
- Έτσι ο δάσκαλος αυτός, επετέλεσε έργο, αξιόλογο,σημαντικό και σπουδαίο, δηλαδή διέπλασε νέους, δίδαξε την αγάπη του Χριστού και εμφύτευσε στις καρδιές των Νέων Χριστιανικά Ιδεώδη.
- Αγαλιανή, καλό χωριό, όσο και ν' ασχοληθώ δεν θα έχω τελειωμό, γι' αυτό θα σταματήσω εδώ και θα σου υποσχεθώ ότι θα ξανασχοληθώ και θα αναφερθώ.
- Πώς ήσουνα χωριό, χωρίς φως, χωρίς νερό, μόνο με (κουβαλητό), χωρίς δρόμο αμαξιτό και χωρίς ακουστικό, ένα έχω να σου πω, χωρίς κανένα δισταγμό, τότε ήσουν μια χαρά, ήσουνα πολύ καλά.
- Είχες νέους και νιες, είχες γέρους και γριές και τότε γνώρισες χαρές, γνώρισες δόξες τιμές, γιατί είχες δίπλα τα παιδιά σου, τα είχες όλα ανάμεσά σου και δεν σούφευγε κανένα, μόνο λίγα για τα ξένα.
- Τότε έφτανες στον πληθυσμό (500) πεντακόσια και πάνω άτομα τον αριθμό, τώρα απέμειναν απ' αυτα, άτομα μια σαρανταπενταριά (45) κι όταν κάποτε φύγουν κι αυτά, θα μείνουν τα σπίτια κλειστά, λες και δεν υπήρξαν ποτέ αφεντικά σε αυτά.
- Αγαλιανή. όμορφο, καλό χωριό, τώρα θ' ασχοληθώ και θ' αναφερθώ, με το πως ήσουνα εκείνο το παλιό καιρό, που δεν είχες ούτε φως και την έβγαζες το βράδυ με τη λάμπα το λυχνάρι.
- Τότε, είχε το χωριό το καλλίτερο Σχολειό, με μαθητάς πάνω από εκατό και εδίδαξαν σ' αυτό, δάσκαλοι ωραίοι, σπουδαίοι, κορυφαίοι κι ' έμαθαν γράμματα τα παιδιά κι' ανέβηκαν πολύ ψηλά σε ακιώματα και σ' ανθρωπιά.
- Ελειτούργησε το Σχολειό, χρόνια πάνω από Εκατό (100) και ανέδειξε ανθρώπους καλούς, επιστήμονες πολλούς, Γενικούς και Ιατρούς, Θεολόγους, Νομικούς, Γεωπόνους, Φυσικούς, Αξιωματικούς λαμπρούς κι' Εκπαιδευτικούς πολύ καλούς.
- Είχε δάσκαλο, παπά, Πρόεδρο και γραμματέα, είχε και τον αγροφύλακά του, να φυλάει τα κτήματά του, γιατί είχε ζωντανά πολλά κι' έπεφταν μες στα σπαρτά και προξενούσανε ζημιά.
- Είχε όμορφες κοπέλες, τίμιες, ηθικές, ωραίες, ήντουσαν Εργατικές, Υπάκουες, σεβαστικές, γι' αυτό και οι γαμβροί, ιδιαίτερα οι γειτονικοί, προτιμούσαν τις Αγαλιανιώτισσες γυναίκες, για γυναίκα, γιατί η Αγαλ(γυναίκα), έκανε για πέντε, δέκα.
- Είχε νέους, όμορφους κι' ωραίους, ήντουσαν Εργατικοί κι' εδούλευαν πολύ, στα σπαρτά, στον αρακά, στ' αμπέλια, στις ελιές, στους κήπους, στους θέρους και στους τρύγους, κι' όποιος είχε φαμελιά δούλευε πολύ σκληρά για να μεγαλώσει τα παιδιά.
- Είχε μαγαζιά επτά (7) κι' όλα δούλευαν καλά, εκεί γινόντουσαν τα γλέντια, με κρασί και με τη ρέγκα και με ούζο και σαρδέλα κι όταν φούντωνε το γλέντι, αλίμονο εις το κοτέτσι κι' όταν τράβαγε πολύ, αλίμονο και στο μαντρί.
- Τότε αισθανούσανε χαρές, από γεννήσεις, βαπτίσια και παντρειές, τότε αισθανόσουνα χαρές από Πανηγύρια κι' ονομαστικές Εορτές. Στις γιορτές, στα πανηγύρια, άκουγες παντού τραγούδια, άκουγες στα μαγαζιά, στην πλατεία του Α'ί-Λια και σε κάθε γειτονιά.
- Έβλεπες παντού σπαρτά και ήτανε μια Ζωγραφιά, έσπερναν πολλά σιτάρια, κούκλες, βρώμες και κριθάρια και γεμίζανε τ' αμπάρια, έσπερναν φακές, ρεβύθια και φασόλια χωραφίσια.
- Έσπερναν το μαυραγάνι, πούκανε ψωμί καλό, νόστιμο και θρεπτικό, έσπερναν και τ' ασπροσίτι, που χάριζε ομορφιά σε κάθε νέο και νια και κρατούσε στα πόδια του γερά, κάθε γέρο και γριά.
- Είχε κάποτε κι' αμπέλια και γεμίζανε τα βαγένια, με κρασί πολύ καλό, μυρωδάτο, γευστικό, έφτιαχναν μουσταλευριά που ήτανε μια νοστιμιά, έφτιαχναν και το ρακί που πινότανε στη στιγμή.
- Είχε πρόβατα και γίδια, είχε αρνιά, είχε κατσίκια και πότε άκουγες το με, πότε άκουγες το μπε, στις αυλές, στις ρεματιές, σ' όλες τις βουνοκορφές και σε όλες τις πλαγιές.
- Άκουγες παντού τροκάνια, άκουγες και τα τσοκάνια, κι' έβλεπες ένα, ένα το κοπάδι να περπατάει με καμάρι και είχε πάντα αρχηγό, έναν τράγο τον πιο δυνατό.
- Είχε και Τυροκομείο, με τον μπάρμπα Ιούλιο αφεντικό και τη θεία Ευσταθία βοηθό, έφτιαχναν τυρί φωτιάς που ήτανε μια νοστιμιά και πουλιόταν ακριβά, στις Καλαμάτας την αγορά.
- Μυτζήθρες έφτιαχναν πολλές, ολόασπρες και καθαρές και πουλιάντουσαν κι' αυτές και στις δύο τις αγορές, σε πολύ καλές τιμές.
- Είχε πλούτο το χωριό κι' ας φαινότανε φτωχό, πλούτος ήταν η οικογένεια, η μεγάλη η συγγένεια, πλούτος ήταν τα κουμπαριά και η καλή του γειτονιά.
- Τώρα, τι απέγιναν αυτά, αμπέλια, χωράφια και σπαρτά; Έμειναν μόνα τους βουβά, με μόνη ελπίδα την ελιά, λες και δεν υπάρχουν αφεντικά, όταν τα επισκέπτεσαι λες και σε περιμένουν, την όψη τους αλλάζουνε και το καταλαβαίνουν.
- Σα να σου λένε αφεντικό, που ήσαν τόσα χρόνια; Εμείς σε περιμέναμε να έλθεις κάποια ώρα και τώρα που ήλθε η στιγμή, έλα να τα πούμε, Συμβόλαια δεν έχουμε πρέπει να σιγουρευτούμε.
- Στην Εφορία αφεντικό πρέπει να μας δηλώσεις και όλα τα χαρτιά να της τα παραδώσεις, καθώς και το Τοπογραφικό, για να μας κατοχυρώσεις.
- Θα πρέπει αφεντικό κι' εγώ στο Κτηματολόγιο να γραφώ, αλλιώς κάποια μέρα θα κατοχυρωθώ στα βιβλί¬α του δασαρχείου ως δασικό.
- Όμορφο καλό χωριό, όσο και ν' ασχοληθώ δεν θα έχω τελειωμό, γι' αυτό θα σταματήσω εδώ και θ' αναφερθώ σε κάθε Αγαλιαναίο που έζησε εδώ, ό,τι θα ήθελε και πάλι να ξαναζήσει σε σένα χωριό, όπως ήσουν εκείνο τον παλιό καιρό, για να νιώσει τη χαρά, την αγάπη την παλιά, τη ζεστή την αγκαλιά και να ευχαριστηθεί διπλά από τη μεγάλη ξενοιασιά.
Για επικοινωνία με την ιστοσελίδα μας: κος Γεώργιος Χάλαρης, τηλ. 6944347609,
Ηλεκτρονική διεύθυνση: agaliani.trifilias@gmail.com
Επιστροφή στη σελίδα "ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ"